Wapenreview: Smidth Rubin K11

Moderne wapens zijn over het algemeen ergonomischer, beter te modificeren, lichter en beter uit te breiden dan oudere wapens. Maar zeg nou zelf… Oud hout heeft zo zijn charmes. Vaak zit het hout onder de krassen en / of butsen. Wat zal dit wapen allemaal meegemaakt hebben vraag je je soms af. In het verleden heb ik een Mosin Nagant 1891/30 op verlof gehad. Deze heb ik verkocht en een AR15 teruggekocht. En toen stond er geen “oud hout” meer op mijn verlof….

Geschiedenis van de K11:

De ontwikkeling van Zwitserse wapens is aardig groot aangezien Zwitserland al geruime tijd zelf wapens produceert. Vandaar dat ik me alleen zal beperken tot een korte beschrijving van het komen tot de K11 en de directe voorlopers in wapens die nitro kruit verschieten.

In 1889 werd de verouderde zwartkruit verschietende Vertterli geweer vervangen door de G1889. Dit wapen was uitgerust met de straightpull grendel, had een uitneembaar magazijn en verschoot de 7,5×53.5mm centraalvuur patroon met nitro kruit. Doordat de grendel om een nieuw patroon te kameren niet meer omhoog, naar achter, naar voren en weer naar beneden gebracht hoefde te worden maar enkel naar achter en weer naar voren scheelde dit tijd in het herladen van het geweer. Hierdoor kon de soldaat sneller een opvolgend schot lossen. Al kort na het introduceren van de G1889 kwamen er al een aantal ontwerpfouten aan het licht. Deze fouten waren voornamelijk veroorzaakt doordat de ontwerpers nog veel principes hanteerde die van belang zijn bij zwartkruit geweren maar niet opgaan bij nitro kruit verschietende geweren. Zo bleek de vergrendeling aan de achterkant van de grendel niet de sterkste te zijn.

In 1896 werd het ontwerp nogmaals van alle kanten bekeken en aangepast. De wijzigingen echter waren niet zo groot. Zo werden de grendelnokken een klein stukje naar voren geplaatst en de grendel een stukje ingekort. Daarnaast zijn er nog een paar kleine wijzigingen doorgevoerd in het productie proces. En zo werd het model de Model: 1896/11 genoemd. De wijzigingen werden nog verder doorgevoerd in het Model 1911 (K11) die de GP11 (7,5x55mm) patroon verschoot. Het wapen werd o.a. ingekort en de grendelnokken werden verder naar voren op de grendel geplaatst. Pas bij de K31 zouden de grendelnokken direct achter de patroon komen te liggen.

De grendel in gespannen toestand  en de grendelnokken in de ontgrendelde stand net nadat het uit het wapen genomen is.
Het complete wapen. Hierbij staat het wapen op veilig.

Wapen en techniek:

Looplengte – 59,18cm: 4-trekken en velden
Totale lengte – 110,75 cm
Gewicht – 4 kg ledig gewicht
Kaliber – 7.5×55 Swiss (GP11)
Magazijn – 6 schots uitneembaar magazijn
Richtmiddelen – Keep korrel waarbij de keep instelbaar is van 300m tot 1500m

Doorsnede tekening van de grendel, het magazijnhuis en de trekker van de K11

 

Werking van de straight pull grendel K11 en G1889. Met goedkeuring verkregen van C&Rsenal.

In bovenstaande animatie is goed te zien hoe de werking van de straightpull grendel in elkaar zit. Met de achterwaartse beweging van de spanhendel worden in eerste instantie de grendelnokken een kwartslag gedraaid zodat de grendel wordt vrijgegeven. Met de achterwaartse beweging wordt ook de slagpin meegenomen en gespannen. Vervolgens wordt door de achterste nok in de spanhendel de grendel verder meegenomen naar achter. In deze achterwaartse beweging wordt de huls uit de kamer meegenomen en uitgeworpen. In de voorwaarde beweging wordt de patroon meegenomen uit het magazijn en gekamerd. In het laatste stuk van de voorwaartse beweging worden de grendelnokken gedraaid zodat de grendel vergrendeld. Door het overhalen van de trekker zal de slagpin naar voren schieten waardoor de  patroon ontstoken wordt.

Munitie

De K11 verschiet de 7,5x55mm patroon. Deze patroon wordt in Zwitserland nog steeds geproduceerd door de Firma RAUG. De patronen zijn verpakt in kartonnen verpakkingen per 10 stuks en bestaan uit een berdan geprimede huls en een 174grns kop. In Nederland zijn deze onder andere verkrijgbaar bij Bold-action. De hulzen zijn prima geschikt om te gebruiken voor het herladen als moet je er wel rekening mee houden dat je het slaghoedje met een berdan decapper moet verwijderen.

Leuk weetje is dat deze munitie door RAUG aan Zwitserse sportschutters voor weinig wordt aangeboden omdat in Zwitserland de overheid sportschieten onder de bevolking juist stimuleert. Hoe anders is dat hier in ons Nederland. Maar goed… daar gaat dit artikel niet over.

Naast 7,5x55mm munitie van RAUG zijn patronen in dit kaliber ook verkrijgbaar van Privi. Een doosje Privi met 20 patronen koop je op dit moment voor € 14,80. Surplus GP11 patronen kosten op het moment € 648,- de 960.

GP 11 munitie in de daarbij behorende verpakking van de fabrikant RAUG.

De aankoop:

Op mijn schietvereniging is regelmatig een schutter aanwezig die graag schiet met wapens van Zwitsers fabricaat. Destijds mocht ik een keer schieten met zijn K31, het jongere en modernere broertje van de K11. Ook toen was de handeling even wennen met zo’n straight pull maar het wapen schiet loepzuiver en ziet er ook nog eens mooi afgewerkt uit. Ach, als een vergunning voor een sportschutter geen limiet in aantal wapens kende stond er al lang zo’n eentje in de kluis…. maar ja, keuzes.

Een paar weken later zag ik een K11 op wapenadvertenties.nl staan. Een van mijn vrienden waarmee ik geregeld schiet op de schietvereniging had samen met mij ook met de K31 geschoten en gaf toen al eens aan zoiets wel heel leuk te vinden als wapen voor de discipline veteranengeweer. Ik heb hem toen de advertentie laten zien. Al snel kwamen we erachter de verkoper dezelfde eigenaar was als de schutter die ons met zijn K31 liet schieten! Het contact was diezelfde avond dus al snel gelegd. Toen we daarna nog even na aan het praten waren met 2 andere vrienden (we schieten namelijk altijd met een groepje van 4 vrienden op dezelfde avond) werd het idee geboren om het wapen te kopen zodat we het met z’n 4e op medegebruik kunnen gebruiken. Eind goed al goed, een paar maanden later stond het wapen bij een van mijn vrienden op de vergunning bijgeschreven en konden we met het wapen schieten.

Schoonmaken

Hoe wapens werken, uit elkaar gehaald en weer in elkaar gezet worden is reuze interessant. Naast dat je op deze manier het beste je onderhoud kunt doen leer je ook veel van hoe zo’n grendel bijvoorbeeld werkt. Uit elkaar halen van de K11 straight pull grendel is vrij makkelijk en gaat als volgt:

  • Neem de grendel uit het wapen.
  • Trek de slagpin naar achter door de grendel met 1 hand vast te houden en met de andere hand de slagpin naar achter te trekken.
  • Draai vervolgens de slagpin tussen veilig en vuren in en laat de slagpin rusten op het grendelhuis
  • Neem vervolgens de spanhendel uit de grendel door de grendelnokken te draaien en de spanhendel in de richting van de patroontrekker te bewegen.
  • Vervolgens kan het gedeelte met de patroontrekker en de grendelnokken uit de grendel gedraaid worden.
  • Als je de slagpin wilt verwijderen kan je de slagpin op veilig zetten, de spanning op de slagpin door de veer zal nu afnemen en je kunt de rest van de grendel demonteren.
  • Montage in omgekeerde volgorde.
Grendel bijna helemaal gedemonteerd. Onderdelen van links naar rechts: Grendelkop met patroontrekker, Vergrendeling, Slagpen (nog gemonteerd), Spanhendel.

Bij de eerste inspectie bleek de grendel en het wapen nog helemaal spik en span. Geen noodzaak om nog een keer extra te poetsen.
Van de verkoper hoorde we al dat er in de kolfplaat bij Zwitserse geweren vaak nog een kaartje zit met de gegevens van de oorspronkelijke eigenaar. Ook bij deze K11 zat het kaartje er nog bij in! Je hebt er weinig aan maar het voegt wel een leuk element toe aan het geweer.

Interessant detail in de kolfplaat van het geweer, de gegevens van de soldaat waaraan deze K11 is uitgereikt.

De praktijk:

De K11 houdt net even anders vast dan ik gewend ben. Over het algemeen schiet ik met geweren die een pistoolgreep hebben en dan is zo’n houten kolf uit een stuk toch weer even anders vasthouden. Het liefst schiet ik in liggende houding dus dat heb ik dit keer ook gedaan. Het wapen vasthoudende deed me dit heel erg denken aan de Lee Enfield en hoe deze vast houd. Toch is de K11 naar mijn gevoel iets slanker en de vizierslijn korter voor wat ik mij van de Lee Enfield weet te herinneren. Maar goed… schieten. De massieve grendel van het wapen in de achterste stand en het magazijn uit het wapen. Vervolgens het magazijn gevuld met 5 patronen, magazijn weer terug in het wapen. Ik ging met het wapen in de houding liggen, stelde mijn positie nog even fijn en duwde de grendel naar voren. Blijft nog even wennen met een straight pull. Je bent zo gewend om de grendel nog even een beweging naar beneden te geven en meteen bekruipt me het gevoel dat de grendel met het schot keihard naar achter komt zetten omdat gevoelsmatig hij niet vergrendel is. Na een paar schoten ben je deze beweging gewend. De trekker laat zich makkelijk vinden door de trekkervinger en heeft een korte vrije slag. Als je deze korte slag voorbij bent zit de trekker meteen tegen het drukpunt aan en heeft de trekker nagenoeg geen sleep meer. Trekkerdruk opbouwende valt het schot. Dat was een verrassing! Het schot is ferm maar goed hanteerbaar. Vervolgens een ruk aan de grendel naar achteren en de huls wordt vrij hard omhoog uitgeworpen. Bij het uitwerpen wel oppassen dus. De hulzen worden bijna recht omhoog uitgeworpen i.p.v. opzij en als je dan een flink ruk aan de grendel geeft en je zit toevallig met je gezicht boven het wapen dan kan je nog wel eens een huls in je gezicht geworpen krijgen. Grendel weer met een flinke duw naar voren om zo nog vier schoten af te kunnen vuren.

Waar nog even rekening mee gehouden moet worden is dat de keep van dit wapen instelbaar is vanaf 300m. Of te wel, je moet lager richten om goed op doel te komen. Dit kan je simpel oplossen door twee kaarten onder elkaar op te hangen en op de onderste kaart te richten. De inslagen vallen dan in de bovenste kaart en als je ze een beetje goed ophangt ook op de juiste plek. Beter is natuurlijk om de korrel te vervangen voor een hoger exemplaar. Zodoende kan je met de 300m instelling op 100m schieten, enkel zou je hier wel weer rekening mee moeten houden als je verder dan 100m gaat schieten.

Toch maar herladen

Het kaliber 7,5×55 is redelijk tot goed te krijgen in fabrieksmunitie. Zoals eerder gezegd koop je op dit moment een doosje Privi met 20 patronen voor € 14,80 en Surplus GP11 patronen van RUAG kosten op het moment € 648,- de 960. Dat komt neer op € 0,74 per schot met Privi en € 0,68 met surplus. Je weet dat tegenwoordig een geweerpatroon aardig geld kost als je hier munitie voor moet kopen maar toch kan het nog een stuk goedkoper. Nou hoeven we niet helemaal voor een dubbeltje op de eerste rij te zitten maar met herladen munitie schieten we nu voor € 0,53 cent per schot. Het mooie is dat je voor deze patronen gewoon de goed verkrijgbare .308 koppen kan gebruiken. Het verschil met het origineel is minimaal enkel zal de kogel iets harder door de loop geperst worden en zal er wat meer warmte ontstaan door de wrijving. Voor nu schiet het wapen toch nog een stuk beter dan z’n baasjes dus kunnen we beginnen met het herladen van de patroon met Privi koppen. Later kunnen we het recept altijd nog veranderen en zodoende een nog wat accurater patroontje maken. Bij de eerste keer schieten met dit herlaadrecept schoten we in knielende houding op 100m en konden daarbij alles redelijk goed alles in het zwart houden. Een echte test met het wapen vast in de bok is er nog niet van gekomen maar zodra we hier een test mee hebben gedaan dan zal deze ongetwijfeld op de sociale media verschijnen.

Op dit moment hanteren we het volgende herlaadrecept (hergebruik op eigen risico!):

Huls Privi
Kop Privi 168grns .308
Slaghoedje MURON Large Rifle
Kruit Vithavuori N140
Kruitlading 42,9 grns
Patroonlengte 75,40

 

11 gedachten over “Wapenreview: Smidth Rubin K11”

    1. Dankjewel Harry! Altijd leuk om te horen en het motiveert mij ook weer om nog lekker door te blijven schrijven!

  1. De woorden “oud hout” vindt ik als liefhebber van oude geweren prachtig.
    Weer een prachtig verhaal en “lekker” om te lezen.
    Zal hem weer delen op mij Facebookpagina.

      1. Op mijn zoektocht naar munitie voor mijn geweer kwam ik deze review uit 2019 tegen. Interessant en leerzaam. Afgelopen zaterdag weer met plezier met dit oudje [opgedaan bij een uitwisseling met een vereniging in Zwitserland] geschoten. Vriendelijke groeten Wil.

  2. het is niet meteen een veelgebruikt wapen bij de sportschutter; toch is het zeer degelijk gemaakt met Zwitserse precisie ! de K31 is de laatste update van wat oorspronkelijk een ontwerp was van de Schmidt Rubin 1889;
    er werd mij verteld dat in jagerskringen dit geweer zeer effectief blijkt te zijn tot ca 400 à 500 m( zelfs zonder scope)….. ; de GP11 munitie uit surplus kan met succes worden gebruikt- zelfs voor wildzwijnen-voor de jacht op groter wild;
    er zijn soms nog echt nieuwe geweren uit de oude stock van het Zwitsere leger te koop ( inclusief draagriem en loopafdichting);

  3. Leuk stukje over de Smidth Ruben. Ik zit er over na te denken om er 1 aan te schaffen puur vanwege nostalgie en uiterlijk. Ik vraag me af hoelang blijft een oud geweer goed, dus schietbaar en betrouwbaar? Mvg Erik

    1. Hi Erik,

      Dat is een vraag die niet met een simpel antwoord te beantwoorden is.
      Alles valt en staat natuurlijk met de staat van het wapen zelf. Leeftijd opzich zegt namelijk niet veel.
      Veel belangrijker zijn de staat van de loop en het sluitwerk zoals bijvoorbeeld de grendel.
      Wanneer je twijfelt over de staat van het wapen kan je het beter laten controleren door een wapensmit.

      Mvg,

      Sport schutter

    2. Beste Erik.
      In jouw bericht schrijf je dat je een K31 wilt aanschaffen.
      Nou ik heb er een te koop e.v.t met toebehoren en munitie.
      Zie je reactie tegemoet.
      GR Samuel

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *